Preken is een waagstuk
“als God eens menschen stamelen genadig is en dekt zijn overtredingen toe, dan “geschiédt het Woord”, zeldzaam, of keer op keer, maar altijd waar het God heeft behaagd en een mensch het heeft gewaagd.”
Wanneer Jezus in Matteüs 13 vertelt hoe Zijn koninkrijk werkt introduceert Hij als eerste het beeld van de zaaier. Zaaien vraagt vertrouwen en geloof: Met een geopende hand ga je het open veld tegemoet en je gelooft dat wat je laat gaan op één of andere manier bij je terug zal komen. Zaaien is veelbelovend, de inzet kan enorme resultaten opleveren. Maar zaaien is ook riskant, je hebt immers geen controle over de uitkomst. Het zaad kan ook weg geroofd worden door de vogels of vertrapt worden door de mensen. Zaaien is dus ook kwetsbaar. De gelijkenis van de zaaier laat ons zien hoe Jezus is. Hij is onbevooroordeeld en onbevangen: Hij zaait zijn woorden tussen allerlei mensen. Maar Hij is ook iemand die zich niet opdringt of Zijn hoorders forceert: Hij zaait zijn woorden en neemt daarmee het risico dat Zijn woorden afketsen.
Preken is een risico
Zo is het ook met preken. Preken is een risico. Het is superspannend. Je begint aan iets wat je niet in de hand hebt, waarvan je niet hoe het zal gaan en waar het op uit zal lopen. Het is niet maakbaar en je kan het niet beheersen. In 1948 schreef predikant K.H. Miskotte het boekje ‘Het waagstuk der prediking’. Daarin schrijft hij dat preken ‘Een inzichzelf onwaarschijnlijke onderneming’ is, een ‘onmogelijke mogelijkheid’. Kleine mensen die Gods woorden doorgeven in aarden vaten. Preken moet, maar het kan eigenlijk niet. Het kan alleen maar omdat Gods Geest zelf van ons gebruik wil maken.
Spanning en ontspanning
Het beeld van de zaaier is zeer toepasselijk voor sprekers. Elke keer wanneer jij en ik onze mond open doen om Gods woorden te spreken dan gebeurt er iets. En dat ‘iets’ is soms heel lastig om te peilen… Je weet nooit wat de uitkomst zal zijn. Dat kan aan de ene kant heilige spanning geven, soms zelfs frustratie. Maar aan de andere kant mag het ook menselijke ontspanning geven: het resultaat is uiteindelijk aan God. Geef alles wat je hebt en geef het vervolgens over aan God. Dat is zo bevrijdend! Vertrouw erop dat Hij altijd werkt. Is het niet dankzij onze woorden, dan wel ondanks onze woorden. Één van de belangrijkste lessen uit mijn theologie studie die ik nooit meer ben vergeten is dit: “Jij mag getuigen en God overtuigt. Jij brengt Gods woorden tot aan het hart en God brengt het in het hart.”
Is het spannend? Ja. Is het de moeite waard? Absoluut. Ik hoop dat je bij je volgende (s)preekbeurt wanneer je denkt ‘waar gaat dit heen?’ je zult zeggen ‘ik waag het erop!’
Werp uw brood uit over het water, want na vele dagen zult u het vinden – Prediker 11:1
Nieuwsgierig naar meer over de gelijkenis van de zaaier? Bestel nu het boek 'De zaaier, de koning & de erfgenaam' in onze webshop.